Ciąża to szczególny okres dla kobiety. W tym czasie bardzo ważnym elementem jest dieta, która powinna umożliwiać jak najlepszy rozwój dziecka oraz wspomagać organizm ciężarnej. Czasami podczas badań u kobiety w ciąży zostaje stwierdzona cukrzyca ciążową. Jak powinna wtedy wyglądać dieta mamy?
Cukrzyca ciążowa – dieta mamy
Cukrzyca ciążowa to poważne zaburzenie gospodarki węglowodanowej wykryte po raz pierwszy podczas ciąży. Warto jednak podkreślić, że zalecenia żywieniowe u kobiet z cukrzycą ciążową nie różnią się znacząco od tradycyjnej diety. Właściwie najważniejszym założeniem nowych nawyków żywieniowych jest skupienie się na prowadzeniu zdrowego trybu życia oraz spożywanie produktów z niskim i średnim indeksem glikemicznym.
Indeks glikemiczny to wskaźnik określający wzrost stężenia cukru we krwi po 2 godzinach od zjedzenia danego produktu. Jeśli został spożyty produkt o niskim indeksie IG, to glukoza we krwi wzrasta powoli, a organizm dłużej jest nasycony.
Produkty spożywcze możemy podzielić na trzy grupy o:
• niskim IG – poniżej 55,
• średnim IG – 56-69,
• wysokim IG – powyżej 70.
Tabela BTW – wartości odżywcze
Węglowodany można podzielić na dwie grupy – węglowodany proste i złożone. Należy podkreślić, że proste węglowodany nie są wskazane w diecie, dlatego należy spożywać je w bardzo małych ilościach oraz bardzo rzadko. Węglowodany proste powodują szybki wzrost glukozy we krwi, gdyż zawierają wysoki indeks glikemiczny. Te węglowodany są bardzo szybko trawione i przyswajane. Dlatego też po ich zjedzeniu uczucie najedzenia trwa krótko i bardzo szybko ponownie głodniejemy. Do grupy węglowodanów prostych zaliczamy: miód, dżemy, soki, ciastka, ciasta, drożdżówki, słodycze, słodkie napoje gazowane, czekoladę oraz lody. Z kolei węglowodany złożone, są zdrowe i wskazane w codziennej diecie – ich trawienie jest znacznie dłuższe, dlatego powinny stanowić 55-60% dziennego zapotrzebowania. Do tej grupy zalicza się: pieczywo orkiszowe, żytnie, razowe, kaszę jaglaną, gryczaną, pęczak, kuskus, a także ryż brązowy i makaron pełnoziarnisty.
WAŻNE! Zbyt długie gotowanie podnosi IG produktu, dlatego warto wziąć to pod uwagę podczas gotowania makaronu lub kasz.
Białko – zapotrzebowanie energetyczne na produkty białkowe w codziennej diecie powinno wynosić około 15-20%. Kobieta w ciąży powinna spożywać przede wszystkim: dobrej jakości sery twarogowe półtłuste, maślankę, kefir, jogurty naturalne.
WAŻNE! W trakcie ciąży oraz w codziennym jadłospisie nie powinno być miejsca dla jogurtów smakowych, które dosładzane są syropem glukozowo-fruktozowym. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest połączenie jogurtu naturalnego z owocami.
Kobiety w ciąży powinny unikać spożywania serów pleśniowych ze względu na ryzyko zatruciem bakterią Listeria Monocytogenes.
Warto również zmniejszyć spożycie m.in. żółtego sera, topionych serków oraz serów pleśniowych, które są bardzo kaloryczne. Mleko najlepiej spożywać o obniżonej zawartości tłuszczu – najlepsze będzie 1,5%. Do produktów o wysokiej zawartości białka zalicza się również: jaja, ryby oraz drób – są one niskokaloryczne i polecane do spożycia.
Tłuszcze – dzienne zapotrzebowanie na tłuszcze powinno wynosić 30%. W diecie kobiety ciężarnej powinny przeważać tłuszcze roślinne nad zwierzęcymi. Dlatego też należy ograniczyć spożycie tłustych mięs, boczku, słoniny, smalcu oraz tłustych kiełbas i wędlin. Należy zastępować je m.in. chudym mięsem. Z kolei bogatym źródłem tłuszczów roślinnych są produkty takie jak: oliwa z oliwek, olej lniany, olej z orzechów włoskich. Do obróbki na ciepło najlepszy będzie olej rzepakowy oraz oliwa z oliwek. Kwasy omega 3 są bardzo ważne w diecie, gdyż przyczyniają się do prawidłowego rozwoju płodu. Ponadto podczas ciąży korzystna jest suplementacja tranem.
Dieta ciężarnej mającej cukrzycę ciążową:
1. Jedz 5-6 posiłków
Pamiętaj, że posiłki należy spożywać regularnie, co mniej więcej 3 godziny. Ważne, by śniadanie spożyć do godziny od wstania. Ponadto, lepiej jeść mniej a częściej – najlepiej 6 posiłków dziennie. W ciągu dnia warto jeść 3 duże posiłki (śniadanie, obiad i kolację) oraz 3 mniejsze przekąski. Ostatni posiłek powinien być lekką przekąską przed snem. Posiłki powinny być przygotowywane z naturalnych, sezonowych i świeżych produktów.
2. Twoje zapotrzebowanie to 1800-2500 kcal
Średnio dieta powinna dostarczać 1800-2500 kcal. Oczywiście wszystko zależy od wieku, wzrostu oraz obecnej wagi. Średnio na 1 kg masy ciała należy spożywać 35 kcal. Zalecany przyrost masy ciała podczas ciąży to 8-12 kg. Zapotrzebowanie energetyczne w II trymestrze wzrasta o 360 kcal a w III trymestrze o 480 kcal.
3. Tego nie jedz!
Niepasteryzowane mleko, sery pleśniowe, surowe niedogotowane oraz wędzone na zimno mięso, niemyte owoce i warzywa, surowe i wędzone na zimno ryby, surowe i niedogotowane jaja – istnieje duże ryzyko zatrucia bakteriami i pasożytami.
4. Dostarczaj kwasów omega-3
W diecie kobiety w ciąży cierpiącej na cukrzycę ciążową powinny znaleźć się produkty bogate w kwasy omega-3. Ich bogate źródło to: awokado, pestki, orzechy, nasiona oraz nierafinowane oleje roślinne.
5. Z dala od chemii
Nie należy spożywać słodyczy, gazowanych i słodzonych napoi, wyrobów cukierniczych, produktów i dań wysokoprzetworzonych.
6. Suplementuj!
Kobiety w ciąży, jeśli zaleci lekarz powinny suplementować m.in. żelazo, kwas foliowy, witaminę D, DHA oraz jod.
7. Pij wodę
Należy wypijać ok. 2 litry wody na dzień – to nawodnieni organizm oraz zapobiegnie przesuszeniom skóry. Warto pamiętać, że mówiąc woda nie należy brać pod uwagę herbat czy kawy.
8. Wybieraj al dente!
Produkty zbożowe i jarzyny należy gotować do postaci al dente, gdyż rozgotowane na miękko mają wyższy indeks glikemiczny, co oznacza, że powodują szybszy wzrost stężenia glukozy we krwi.
9. Polub warzywa
Najniższy indeks glikemiczny masą warzywa spożywane na surowo.
10. Bądź aktywna
Dla lepszej poprawy zdrowia zalecana jest również aktywność fizyczna min. 3 razy w tygodniu, w postaci spacerów i pływania. Dostosuj ją do swoich możliwości – pamiętaj, nic na siłę!
11. Tego unikaj!
Do grupy produktów, z których warto zrezygnować zalicza się tłuste oraz przetworzone jedzenie takie jak: cukier, żywność przetworzona, pizza, zapiekanki, hot-dogi, boczek, smalec, tłuste gatunki mięs, konserwy mięsne, parówki, margaryna oraz tłuszcze cukiernicze, słodycze, batony, ciastka, drożdżówki, słodkie napoje, gazowane napoje.
12. Tego lepiej nie jedz…
Jogurty i serki owocowe, kawa, słodkie soki i słodkie napoje, owoce suszone: rodzynki, figi, daktyle, śliwki, banany, majonez, musztarda, keczup, tłuste mięsa i wędliny, tłuste mleko, śmietana i przetwory, tłuste żółte sery, cukier, miód, dżemy, słodycze, lody na śmietanie, chałwa.
